Tòa án sẽ thụ lý giải quyết kiện đòi lại sổ đỏ từ 1/1/2017

Sau 5 năm “tạm dừng”, từ ngày 1/1/2017, người dân khởi kiện những tranh chấp yêu cầu người giữ trả lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) sẽ được Tòa án thụ lý, giải quyết.

Sau 5 năm “tạm dừng”, từ ngày 1/1/2017, người dân khởi kiện những tranh chấp yêu cầu người giữ trả lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) sẽ được Tòa án thụ lý, giải quyết.

Ngày 10/8, Bộ Tư pháp tổ chức cuộc họp liên ngành nhằm rà soát văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.

Còn “khoảng trống” pháp lý

Theo Bộ Tư pháp, thời gian qua, Bộ đã chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành tiến hành rà soát 124 văn bản (86 luật, 13 nghị quyết; 15 nghị định) liên quan đến Bộ luật Dân sự 2015, Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.

Kết quả cho thấy, cơ bản hệ thống văn bản quy phạm pháp luật được rà soát đã có sự tương thích, đồng bộ, thống nhất với các quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015 về nguyên tắc cơ bản của tố tụng dân sự; thẩm quyền của Tòa án; chứng minh và chứng cứ; thủ tục giải quyết yêu cầu tuyên bố một người là đã chết, mất tích, vắng mặt tại nơi cư trú, mất năng lực hành vi dân sự…

Tuy nhiên, vẫn có một số nội dung chưa bảo đảm tương thích hoặc không đồng bộ, còn khoảng trống pháp lý trong thi hành Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.

Đơn cử như hiện chưa có văn bản quy phạm pháp luật nào quy định chi tiết về xử phạt hành chính đối với các hành vi cản trở hoạt động tố tụng dân sự quy định tại Chương XL của Bộ luật này.

Hay Bộ Luật tố tụng Dân sự 2015 quy định Tòa án có thẩm quyền tuyên bố hợp đồng lao động vô hiệu nhưng Bộ Luật lao động lại quy định Thanh tra lao động cũng có quyền này.

Chưa kể, Bộ Luật tố tụng Dân sự 2015 quy định phạm vi bồi thường của cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng rộng hơn so với Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước…

Dự kiến, đối với những văn bản quy phạm pháp luật cần ban hành mới trong thời gian tới và những văn bản cần sửa đổi, bổ sung sẽ được đưa vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội năm 2018 và phân công cơ quan chủ trì soạn thảo.

Những văn bản quy phạm pháp luật đang trong quá trình xây dựng hoặc sửa đổi, bổ sung sẽ tiếp tục được nghiên cứu, sửa đổi để đảm bảo sự đồng bộ.

Giải quyết khởi kiện đòi “sổ đỏ”

Riêng những vấn đề cần có sự thống nhất về nhận thức, áp dụng pháp luật trong tố tụng dân sự (như về quyền kế thừa tố tụng, người đại diện theo uỷ quyền là pháp nhân….), Bộ Tư pháp sẽ báo cáo để Chính phủ đề nghị TAND Tối cao ban hành Nghị quyết hướng dẫn.

Ông Lê Văn Hợp, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho hay, hiện nay, tranh chấp trong việc “cầm giữ” sổ đỏ không nhiều nhưng lại khá phức tạp vì không được Tòa án thụ lý, giải quyết.

Trong khi đó, cơ quan công an cũng không giải quyết vì cho rằng loại giấy này không phải là tài sản. Theo ông Hợp, TAND Tối cao cần sớm có hướng dẫn về việc thụ lý giải quyết dạng tranh chấp dạng này.

Về vấn đề này, đại diện TAND Tối cao cho biết, Bộ Luật Dân sự 2015 đã quy định Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được coi là “quyền tài sản”.

Cho nên, từ ngày 1/1/2017 (thời điểm Bộ luật Dân sự 2015 và Bộ Luật tố tụng Dân sự 2015 có hiệu lực thi hành) các tranh chấp liên quan đến việc cầm giữ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sẽ được Tòa án thụ lý giải quyết.

Trước đó, từ năm 2011, tại công văn hướng dẫn TAND các địa phương, TAND Tối cao nêu rõ, theo các quy định hiện hành thì thì các giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy đăng ký xe mô tô, xe máy; Giấy đăng ký xe ô tô…) không phải là “giấy tờ có giá” quy định tại Điều 163 của Bộ luật Dân sự năm 2005. 

Do đó, nếu có yêu cầu Tòa án giải quyết buộc người chiếm giữ trả lại các giấy tờ này thì Tòa án không thụ lý giải quyết.